Streptokok ve Stafilokok enfeksiyonlarının semptom, teşhis, sağaltım ve korunma yolları hakkında bilgiler.
Streptokoklar insan ve hayvanlarda çeşitli lokal ve yayılmış enfeksiyonlara neden olurlar. Bazı streptokoklar ise normal hayvanların üst solunum yollarında ve barsak kanalında bulunur ve hayvanlarda direncin belirgin bir ölçüde kırılması halinde patojen hale geçerler. Ayrıca çeşitli yerlerde, süt besinlerinde saprofit ve patojenik olarak bulunan bazı streptokoklar hijyen bakımından önemlidir.
Stafilokoklar özellikle Staph.aureus, çeşitli hayvanlarda farklı klinik tablolarla ortaya çıkan önemli enfeksiyonlar oluşturmaktadır. Buluşması çok kolay olan bu mikroorganizmanın oluşturduğu enfeksiyonların antibiyotiklerle sağaltımı da uzun sürmektedir. Bu nedenlerle başta mastitis olmak üzere Staph.aureus enfeksiyonlarından korumak için hijyenik tedbirler alınmalıdır.
Streptokoklar inek ve koyunlarda mastitis, genç atlarda su sakağısı, tayların eklem hastalığı, insanlarda kızıl ve erysipelas gibi özel infeksiyöz hastalıklara neden olurlar ve çeşitl lokal enfeksiyonlara yol açarlar. Streptokoklar çapı 2 μm’den küçük olan, yuvarlak veya oval yapılı ve tipik zincirler oluşturmakla karakterize bakterilerdir. Bu mikroorganizmalar Gram pozitif, sporsuz, hareketsiz, bazıları kapsüllü, aerobik veya fakültatif anaerob’dur. Mastitis tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de süt ineği yetiştiriciliğinde önemli problemlerden biridir. Mastitis’e neden olan mikroorganizmaların büyük bir çoğunluğunu streptokoklar oluşturmaktadır.
Kronik mastitis olgularından Streptococcus (Str.) agalactiae, akut mastitis olgularında ise Str.dysgalactiae ve Str.uberis etken olarak izole edilmektedir. Mastitisin sağaltımında antibiyogram ile etkili antibiyotikler kullanılmalıdır. Hastalıktan korunmada, belirli dönemlerde hayvanların mastitis yönünden kontrol edilmeleri, hastalıklı hayvanların hemen tedavi edilmesi ve hijyenik önlemlerin alınması önemlidir. Su sakağısı ise Str.equi tarafından oluşturulan tayların ateşli ve akut seyirli bir enfeksiyondur. Staphyloccoccus aureus sığır, koyun ve keçilerde kangrenleşmeye kadar varabilen mastitis, kuzularda ölüm ya da topallıkla sonuçlanan piyemi tablosu ve kanatlılarda vücudun çeşitli bölgelerinde apse ve yaralanma şeklinde seyreden hastalık tablosu oluşturmaktadırlar. Teşhis için hasta hayvanlardan steril olarak alınan materyaller laboratuvara gönderilir. Stfiloccus aureus laboratuvarda genel besiyerlerine ekim sonucu kolaylıkla izole edilebilir. Koagulaz özelliği pozitif olduğu için tayini de yapılabilir. Hasta hayvanların sağaltımı için antibiyogram testi sonucu belirlenen antibiyotikler kullanılmalıdır. Ayrıca özellikle kanatlılarda yem rasyonları derinin normal gelişimini sağlayacak maddeleri içermelidir.