Mikobakteri Enfeksiyonları ve bu gruba dahil mikroorganizmaların genel karakterleri, hangi hayvan türünde hangi hastalıkları oluşturduklarını, bu hastalıklarla ilgili tanım, etiyoloji (etken), epizootiyoloji (hastalığın oluştuğu türler ve bulaşma şekilleri), patogenezis (etkenin vücutta izlediği yol), belirtiler (semptomlar), teşhis, sağaltım ve koruma tedbirleri açıklanmaktadır.
Mikobakteriler aside dirençli uzun veya çomakçılar tarzında, gram pozitif hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz ve aerobik mikroorganizmalardır. Hücre duvarlarında çok fazla (%40) lipit bulunur. Bu madde organizmayı hem çevresel koşulların etkisinden korur hem de normal boylarla boyanmama özelliğini meydana getirir. Grup içinde hastalık etkeni olanlar besi yerlerinde genellikle yavaş ürer. Bunlar aynı zamanda daha fazla lipit içerdiklerinden daha fazla asidorezistantırlar.
Mikobakteri genusu dört gruba ayrılır.
| 1. GRUP | 2. GRUP | 3. GRUP | 4. GRUP |
| Tüberküloz etkenleri | Tüberküloid etkenler | Saprofitik aside-rezistanslar | İnsan ve hayvanlarda mikobakteriozis oluşturanlar |
| 1- Memelilerde Hastalık Yapanlar | Hastalık oluşturmazlar | Hastalık oluşturmazlar | 1- İnsanlarda hastalık yapanlar |
| – Myco.tuberculosis (insan tipi) | – Myco.leprae (cüzzam etkeni) | ||
| – Myco.bovis (sığır tipi) | 2- Hayvanlarda Hastalık Yapanlar | ||
| – Myco.microti (murin tipi) | – Myco.paratüberkülozis (paratukulozis etkeni) | ||
| 2- Kanatlılarda Hastalık Yapanlar | |||
| – Mycoavium (kuş tipi) | |||
| 3- Soğukkanlılarda Hastalık Yapanlar | |||
| – Myco.marium |
Mikobakteriler gram pozitif, hareketsiz sporsuz kapsülsüz, aerobik koşullarda üreyen çomak tarzında mikroorganizmalardır. Hücre duvarlarında fazla miktarda (%40) lipit içerir. Asidorezistans özellik taşırlar.
Mikobakteriler içerisinde hayvan sağlığı yönünden önemli üç tür bulunmaktadır. Myco.bovis (sığırlarda tuberküloz), Myco.avium (kanatlı tüberkülozu etkeni), Myco.paratuberkulosis (sığırlarda paratuberkuloz etkeni).
Sığırlarda tüberküloz iç organlarda özellikle akciğer ve peritonda kareöz ve kazeokolseröz karakterde tubektüllerin oluşması ile karakterize kronik ve bulaşıcı bir hastalıktır. Etkeni Myco.bovis mikobakterilerin genel özelliklerini taşır asidorezistan bir mikroorganizmadır. Fiziksel ve kimyasal faktörlere karşı oldukça dirençlidir.
Başlıca bulaşma ağız yolu ile olmaktadır. Patolojik bozukluklar çoğunlukla akciğer, karın zarı, barsaklar ve diğer iç organlarda lokalize olur.
Hayvanlarda kronik zayıflama, öksürük, iştahsızlık, solunum güçlüğü, yorgunluk gibi belirtilerle hastalık seyreder. Ayrıca diğer organlarda, lokalize olmuş ise o organda aitsemptomlar ortaya çıkar.
Karıştığı hastalıklar yabancı cisim pneumonileri, akciğer parazitlerinin invazyonu, akciğer aktınomukozu, pleuropneumonia organizmaları enfeksiyonu, pleurizi, pastorellozis, hemofilus enfeksiyonları, mantar enfeksiyonları, mastitis vb.
Hastalığın teşhisi; klinik ve otopsi bulguları laboratuvar bulguları ile birleştirilerek yapılır. Laboratuvarda bakteriyoskopi kültürel hayvan deneyi ve serolojik testlerle birlikte daha çok tüberkülin uygulamaları ile teşhis yapılır.
Paratüberküloz hastalığı sığır koyun ve keçilerin barsak duvarının kalınlaşması, kronik ishal ve zayıflama ile karakterize bulaşıcı bir enfeksiyondur. Etkeni Myco.paratuberculosis asidorezistans bir mikroorganizma ağız yolu ile bulaşır, sonunda barsaklarda lezyonlar oluşur, süregelen bir ishal ve zayıflama vardır. Çeşitli enterik enfeksiyonlarla karışır, teşhis klinik olarak yapılabilir. Tüberkulozda olduğu gibi alerjik (tüberkülin) metotlarla kesin teşhis yapılır.