Antraks (Anthrax) (Şarbon)

Antraks (Anthrax) (Şarbon) hastalığını oluşturan etken ve özellikleri, hastalığın ortaya çıkış ve yayılışında etkili olan faktörler ve bulaşma şekilleri, oluşum tarzı, klinik ve otopsi bulguları, teşhis metodları, sağaltım ve hastalıkla mücadele için yapılması gerekenler açıklanmaktadır.

Antraks (Anthrax, şarbon) hemen hemen tüm sıcakkanlı hayvanlar ve insanlarda rastlanan septisemik özellikte enfeksiyöz bir hastalıktır. Antraks bilinen hayvan hastalıklarının en eskisi ve en çok zarar verenlerinden birisidir. Antraks hastalığı tüm dünyada yaygın bir dağılım göstermekte olup zoonoz bir özellik taşımaktadır. Hastalık, vücut ısısının yükselmesi, kanın katran gibi koyu renk alması ve pıhtılaşmaması, ölüm sertliğinin meydana gelmemesi, derialtı ve subseröz dokularda sero-hemorajik infiltrasyonların oluşması ve dalağın büyümesi ile karakterizedir.

Hastalığın etkeni bacillus anthracis çomak şeklinde, gram-pozitif, kapsüllü, sporlu, hareketsiz, aerobik veya fakültatif anaerob bir bakteridir.

Hastalığın bulaşması sindirim, solunum ve deri yoluyla olmak üzere üç şekilde meydana gelmekle beraber sindirim yolu ile bulaşma daha çok görülmektedir. Kan emici ve sokucu sinek ve artropodlar da etkeni taşıyabilir ve bulaştırabilir.

Hastalığın kesin teşhisi laboratuvar muayeneleri ile konur. Anamnez ve kadavranın görünüşüne göre antraks teşhisinin konulduğu durumlarda laboratuvar için gerekli materyal alınıp kadavra hiç açılmadan derin bir çukura gömülmeli ve üzeri kireç tozu ile örtülmelidir. Hastalık çıktığı bilinen bölgelerde tüm evcil havyanlar periyodik olarak her yıl aşılanmalıdır. Ülkemizde koruyucu amaçla Max-Sterne Anthrax aşısı kullanılmaktadır. Aşı 6-12 ay bağışıklık sağlar.