Toksemik septisemik anaerob enfeksiyonlar bu enfeksiyonlara ait etiyoloji, epizootiyoloji, patogenezis, semptomlar, patolojik tablo, teşhis, sağaltım ve koruma tedbirleri hakkında bilgiler açıklanmaktadır.
Anaerob mikroorganizmaların genel özellikleri, bu mikroorganizmaların oluşturduğu hayvan sağlığı açısından önemli ve ülkemizde de sıklıkla görülen bazı anaerob enfeksiyonlar.
Bradzot
Bradzot genç koyunların abomasum mukozasının hemorojik yangısı, ödem ve ulserasyonlarla karakterize toksik letal akut ve enfeksiyöz bir hastalığıdır. Hastalığın inokulasyon periyodu 1-2 gündür.
Bradzot Semptomlar
Hastalarda aşağıdaki belirtiler görülür.CI.septicum‘un oluşturduğu maligni ödem yaradan kökenini alır ve değişik bir klinik tablo oluşturur.
- durgunluk
- iştahsızlık
- sürünün gerisinde kalma
- solunum güçlüğü
- diş gıcırdatma
- titreme
- sancı belirtisi
- yüzükoyun yere yatma
Dipnotlar
- Bu hastalıkta sağaltım uygulanmaz. Koruma tedbirleri alınır.
- Hayvanlara küflü, nemli, kırağılı yemler verilmemelidir.
- Bir defada fazla miktarda karbonhidrat bakımınından zengin yem yedirilmemelidir.
- Aktif bağışıklık için hayvanları aşılanmalıdır.
- Yılda en az bir defa aşılama yapılmalıdır.
Enterotoksemi
Enterotoksemi özellikle koyun, kuzu ve danalarda CI.perfringens tarafından buzağılarda salgılanan epsilon toksinin etkisiyle abomasum ve barsaklarda konjesyon, kanama ve ülserlerle karakterize bakteriyemi ve toksemi ile seyreden akut öldürücü bir hastalıktır. İnkübasyon süresi 1-2 gündür.
Enterotoksemi Semptomlar
İnkübasyon süresinden sonra aşağıdaki semtomlar görülür.
- iştahsızlık
- durgunluk
- sürünün gerisinde kalma
- solunum güçlüğü
- gençlerde kanlı ishal
6 toksijenik tipi olan CI.perfrengenin hayvanlarda şu hastalıkları oluşturur;
Koyunlarda enterooksemi (struck) – Tip-C tarafından,
Koyunlarda enterotoksemi (yumuşak böbrek) – Tip D tarafından,
Kuzu dizanterisi – Tip B tarafından,
Kuzu ve buzağı dizanterisi – Tip E,
Bütün bu enterotoksemi olaylarında ortak görünüm bir enteritis tablosu ve buna bağlı semptomlar; (örnek olarak ishal sonucu genel durumun aniden bozulması koma ve ölüm) titreme, spazm, diş gıcırdatma birçok olayda mevcuttur. Bu hastalıkların teşhisi ve karıştığı hastalıklardan ayrılması ancak laboratuvar metotları ile mümkündür. Bu amaçla laboratuvarlarda uygulanan metotlardan toksin aranması ve nötralizasyon testleri sıkça kullanılmaktadır.
Enterotoksemiden hayvanları korumak için karbonhidrat bakımından zengin yemlerden bir defadan fazla yemeleri önlenmeli, ağıl ve ahırlarda hijyenik tedbirler alınmalı, dengeli bir besleme rasyonu uygulamalıdır. Hayvanı aşılamak suretiyle hastalığa karşı bağışıklık kazandırmalıdır. Aşılama genellikle kuzulama mevsiminden önce yapılmalıdır.
Kara Hastalık | Enfeksiyöz nekrotik hepatitis paraziter invasyon
Kara hastalık da denilen enfeksiyöz nekrotik hepatitis paraziter invasyonun hazırlayıcı rol oynadığı akut, toksemik ve karaciğer nekrozları ile beliren koyunların öldürücü bir hastalığıdır.
Etken CI.novyi (CI. oedemotiens) nin 4 immunojenik tipi ve tipler de birbirinden farklı 8 çeşit toksin bileşeni salgılarlar. Bunlarda Alfa ve Beta toksinler hastalığın oluşmasında rol oynarlar. Parazitlerin oluşturduğu fuayelerde etken yerleşir, çoğalır ve toksin salgılar ve nekroz odakları teşekkül eder. Toksin dolaşım sistemini de etkiler. Böylece yaygın hemorajiler meydana gelir.
Kara Hastalık Semptomlar
Semptom olarak başlangıçta ani ölümler meydana gelir. Hasta hayvanın vücut sıcaklığı 41-41,5°C ye yükselir. Hayvanda genel semptomlar ortaya çıkar. Solunum hızlı ve hayvan göğüsü üzerine çöker ve kısa zamanda ölür.
Otopside derinin iç tarafı siyah görünümdedir. Karaciğerde nekroz odakları, kanda pıhtılaşma, karaciğerde parazitlerin sıkça görülmesi dikkati çeker.
Kara hastalık; enterotoksemi ve bradzot ile karışır. Teşhis ve ayırıcı teşhis klinik ve otopsi bulguları ve laboratuvar muayene sonuçları ile konur.
Hayvanları enfeksiyöz nekrotik hepatitisden korumak için hijyenik tedbirler yanı sıra paraziter mücadele ve aşılama programları uygulanır. Aşılama 21 gün ara ile 2 cc. miktarında enjekte ederek iki defa yapılır.
Enfeksiyöz İkterohemoglobinuri
Enfeksiyöz ikterohemoglobinuri sığır ve koyunların yüksek ateş, hemoglobinuri, ikter semptomları ile seyreden akut enfeksiyöz bir hastalığıdır. Etken CI.haemolydıcum barsak mukozasını geçerek kan yolu ile karaciğere gelir, oluşan infarktuslarda üreyerek toksin salgılaması sonucunda toksemi oluşur. En önemli belirti hemolitik anemi, hemoglobinuri ve ikterus tur.
Otopside bütün dokularda ikterus karaciğerde nekroz ve barsaklarda hemaroji göze çarpar. Karıştığı hastalıklardan (piroplasmosis, antrax, enzootik hematuri) ayırmak için laboratuvar incelemesi gerekir. Hayvanları bu hastalıktan korumak için antibiyotik uygulanır ve aşılama yapılır.